Ëndrra është përjetimi i shikimit të pamjeve, dëgjimit të tingujve, apo ndijimeve të tjera në gjumë. Njerëzit gjithmonë janë magjepsur prej ëndrrave. Poetët dhe filozofët i kanë interpretuar ato si fantazi romantike ose si manifestime të anës më të errët të natyrës njerëzore. Shumë shkencëtarë kanë mbajtur një qëndrim më praktik ndaj ëndrrave dhe i kanë studiuar si brenda ashtu edhe jashte mjedisevë laboratorike me qëllim për të kuptuar në mënyrë më shkencore vendin e tyre në jetën njerëzore.

Ëndrrat kanë të bëjnë shpesh me dëshirat e mundshme e të pamundëshme për t'u ndërtuar në jetë, dhe shpesh janë përtej mundësisë së kontrollit nga ëndërruesi. Ëndrra mund të shkaktojë përvoja dhe ndijime të ndryshme të fuqishme, si p.sh. kënaqësi, pikëllim, frikë, makthe etj. Dega e shkencës që merret me studimin e ëndrrave quhet onirologji, në greqisht oniro dmth ëndërr dhe logos dmth fjalë ose mësim, dije. Ëndrrat shkaktohen nga lëshimi i lëndës kimike shajnore, vegimshkaktuese, të dimetiltriptamines, shkurt DMT. Truri lëshon shumicën e DMT gjatë kohës së gjumit të shpejtë, i cili shoqërohet me lëvizjen e shpejtë të syve ose menjëherë para vdekjes.

Një teori e hershme me popullaritet për ëndrrat u paraqit nga Zigmund Froid më 1900, i cili besonte se ëndërrat ishin rruga drejt psiqikës së pandërgjegjshme. Ai mendonte se konfliktet që na shqetësojnë ose ngjarjet që ne nuk mund t'i trajtojmë gjatë ditës kontribuojnë në ndërtimin e ëndërrave tona. Froidi dallonte përmbajtjen e shfaqur të ëndrrës, ajo ç'ka ne mbajmë mend nga ëndërrat dhe përmbajtjen e pashfaqur të ëndrrës, mendimet dhe emocionet reale në ëndrrën e pandërgjegjshme.

Për të analizuar një ëndërr, nevojitet të përqëndrohemi te secili nga elementët ose simbolet e veçanta dhe të injorojmë çdo lidhje midis pjesëve të ëndrrës së shfaqur. Ëndrra e shfaqur është vërtet një përfaqësim i fshehur i dëshirave tona të pandërgjegjshme, të cilat, sipas Froidit, shpesh janë të papranueshme në shoqëri. Froidi besonte se përmbajtjen e një ëndrre e përcaktonin një numër procesesh. Në zhvendosje, ndjenjat emocionale zhvendosen nga një pbjekt te një tjetër. P.sh., urrejtja jote për një njëri, në ëndërr mund të shprehet si urrejtje për dikë tjetër. Në simbolizëm, përmbajtja e një ëndrre konvertohet në simbole të shfaqura. Froidi besonte se ëndrrat i fshihnin imazhet që paraqisnin dhe prandaj ishte e nevojshme që ato të interpretoheshin.

Një pjesë e madhe e interpretimit të Froidit përqëndrohej te simbolizmi seksual. P.sh., ai sugjeronte se organet gjenitale mashkullore, në ëndrra përfaqësoheshin nga simbole si shkopinj, shtylla, pemë, kama, heshta, revolverë, lapsa ose çekiçë; organet seksuale femërore nga gropa,zgavra, enë, shishe, kuti dhe xhepa. Problemi kryesor që ka kjo mënyrë interpretimi është se një simbol mund të mos kishte të njëjtin kuptim për çdo ëndërrues. P.sh., shkencëtarë të tjerë konstatojnë shumë më pak ëndrra seksuale sesa Froidi.

Sipas teorisë së Mc Carley dhe Hoffman, propozuar më 1981, truri realizon një aktivizim të vetvehtes dhe në një fazë të dytë sintetizon në ëndrra informacionin e krijuar.

Endrra mundëson sadisfaksionin e maskuar të dëshirës së ndrydhur. Interpretimi i saj është rruga mbretërore e cila mundëson ndërgjegjësimin e të pandërgjegjshmes gjatë jetës psiqike. Analiza e ëndrrës mund të ndihmojë terapistin të zbresë në pavetëdijen e pacientit.

Cili është interpretimi i ëndrrës tuaj?